9 oorzaken van innerlijke onrust

9 oorzaken van innerlijke onrust

Weet jij waar jouw onrust vandaan komt? Om op een goede manier weer tot innerlijke rust te komen, kan het helpen te weten waar je onrust vandaan komt. Innerlijke onrust kan vele oorzaken hebben. Onrust is altijd een signaal. Ben je gejaagd? Ga je aan jezelf voorbij?

Voor de Griekse filosofie was het ‘op een onjuiste wijze omgaan met hartstochten’ wat mensen van hun rust beroofden. Verkeerd omgaan met diepe verlangens. Evagrius Ponticus, een monnik uit de laat vierde eeuw, ontwikkelde uit deze Griekse leer de negen logismoi: Negen oorzaken van innerlijke onrust die zich opdringen aan onze wil, emoties of geest.

Een verlangen is in zichzelf niet verkeerd. Maar als je er op een onjuiste manier mee omgaat, word je erdoor gedreven.

Daarin ligt dus ook de venijnige oorzaak van innerlijke onrust. Het zijn de dagelijkse dingen en beslommeringen. Die door verkeerd gebruik uitgroeien tot onruststokers. Zij zorgen voor ongezonde drukte. Innerlijke onrust is in te delen in 3 categorieën: Lichamelijke, emotionele en geestelijke onrust.

1. Eten

Sommige mensen worden onrustig als ze niet eten. Een avondje rustig series kijken lukt niet zonder iets te snacken. Als de snacks op zijn wordt er in de kastjes en koelkast gezocht.  Op een verjaardag kunnen zij zich moeilijk concenteren op een gesprek. De gedachte dwalen steeds af naar alle hapjes die voor hen staan. Het lichaam en de geest is onrustig en blijft de gedachte van eten opdringen.

2. Seks

Anderen kennen de onrust door hun seksualiteit. Gedreven door seksuele fantasie wordt er gezocht naar een manier om de seksuele behoeften te bevredigen. Overdreven flirten op de werkvloer of jagen tijdens het uitgaan. One-night-stands. Of er wordt uren wordt er onrustig op pornosites rondgekeken, op zoek naar de juiste beelden. Na het orgasme wordt ontdekt dat (zelf)bevrediging de onrust niet heeft weggenomen. Er wordt niet meer genoten van seks, ze zijn slachtoffer van hun geslachtsdrift.

3. Spullen

Sommigen kunnen niet blij zijn met wat te hebben. Als ze iets nieuws hebben gekocht, zijn ze even blij. Maar al snel worden ze weer onrustig, opnieuw uitkijkend naar iets nieuws. Mensen zijn bezeten van hun bezit. Om deze onrust te lijf te gaan, zijn opruimgoeroes zoals Marie Kondō populair: er wordt nogal wat aan decluttering gedaan. Een opruimcoach die je helpt met minder spullen, meer rust te krijgen. Maar het omgekeerde is dus ook waar: veel spullen kan een signaal van innerlijke onrust zijn.

4. Verdriet

Verdrietig zijn is een emotie, die hoort bij moeilijke situaties in het leven. Het uiten van verdriet kan juist rust brengen! Bij het niet uiten van verdriet, kan het zich omzetten in onrust. Verdriet wordt dan zelfmedelijden of depressiviteit. Men kan zijn situatie niet aanvaarden en houdt het niet meer uit met zichzelf. Negatieve gedachten kwellen de geest, zodat men niet meer tot rust komt. Deze vorm van innerlijke onrust wordt zichtbaar in gedrag van bijvoorbeeld grofheid, onvriendelijkheid en cynisme.

5. Boosheid

Boosheid, bitterheid en ontevredenheid zijn typische signalen van innerlijke onrust. Voortdurend worden bepaalde gesprekken of situaties in het hoofd herhaald. Je kunt er niet van los komen en windt je op. Je komt niet tot rust. Deze innerlijke ontevredenheid zorgt er ook voor dat je niet echt kunt genieten. Gebeurt er iets leuks, of iets moois? Er is altijd wel wat negatiefs op aan te merken. 

Door te mopperen of te klagen zorgen deze mensen ook voor onrust bij anderen om hen heen.

6. Tekort aan levenslust

Lusteloosheid is het onvermogen om in het moment te zijn, zich te concentreren op wat er op dit moment is. Er is een tekort aan levenslust. Dit zorgt voor tegenzin, wat de onrust opwekt. Men wil ergens anders zijn. Maar weet niet waar. Hij wil iets anders hebben, maar weet niet wat. Als hij werkt, wil hij vrij zijn. Als hij vrij is, wil hij werken. Een vrouw is alleen en wil een partner. Maar zodra er een partner is, wil ze weer met anderen uitgaan. Het is het onvermogen om er helemaal bij het zijn. Vaak ligt de schuld ook bij de ander. Maar zo kom je nooit tot rust.

7. Behoefte aan bewondering

We zijn voortdurend bezig met de vraag wat anderen van ons vinden. Er is een altijd aanwezige behoefte aan bewondering en respect die zorgt voor onrust. Want we zijn daarin afhankelijk van anderen om ons heen. We bedekken onze tekortkomingen en onze fouten, en doen ons vooral gelukkig en perfect voorkomen. Maar innerlijk blijft het onrustig, want we zijn altijd afhankelijk van de mening van anderen. Perfectionisme is een vorm van eerzucht. Op de achtergrond van perfectionisme staat de diepe angst voor onze eigen waardeloosheid. Door deze onrust en zoektocht naar externe waarde, is men continu bezig om hogerop te komen. Maar hiermee kijkt hij altijd naar buiten, en nooit naar binnen.

Op de achtergrond van perfectionisme staat de diepe angst voor onze eigen waardeloosheid.

8. Jaloezie

Jezelf vergelijken met anderen zorgt voor onrust. In plaats van te kijken naar wat je hebt, vergelijk je jezelf met een ander om te zien wat je mist. Dit uit zich bijvoorbeeld in gedrag als roddelen, een ander naar beneden halen om je eigen waarde te verhogen. Als je wel eens jaloers bent geweest, weet je hoe onrustig het je kan maken. Deze gedachten kunnen je kwellen, en beroven van alle rust.

We bedenken zinnen waarmee we de ander kunnen kwetsen. We projecteren onze onrust op de ander, om maar niet ons eigen fantastische zelfbeeld kapot te maken.

9. Trots

Natuurlijk is het prima om trots te zijn na op een mooie prestatie, waar je hard voor hebt gewerkt. Maar er is ook een type trots dat weigert om eerlijk tegen zichzelf te zijn en tekortkomingen onder ogen te zien. Niemand kan tippen aan jouw ideale zelfbeeld, en zelf ben je blind voor je eigen fouten. Toch geeft dit onrust door angst, want diep van binnen weten we dat het een masker is. En om dit masker goed te houden, moet je voortdurend waakzaam zijn. Dat geeft onrust en kost veel energie.

Bronnen

Orthodox psychotherapy (the science of the fathers), Metropolitan Hierotheos Vlachos translated from the Greek by Effie Mavromichali, 1994.

Herzenruhe, A Grün 2003

https://orthodoxwiki.org/Logismoi

https://en.wikipedia.org/wiki/Evagrius_Ponticus

Deel deze blog

Meer lezen?

Deze ademoefeningen helpen jou ontspannen

Deze ademoefeningen helpen jou ontspannen

De beste manier om te ontspannen is via je ademhaling. Je adem laat je eerlijk weten hoe je je voelt. Als je iets spannend vindt, bijvoorbeeld een confrontatie of vlak voor een belangrijke presentatie, is je adem kort en hoog. Als je slaapt, adem je vaak diep en rustig, je bent ontspannen. Je adem zorgt voor zuurstof, de meest primaire levensbehoefte, nog voor eten en drinken. Zonder adem geen leven. Je adem is ook je gids tot ontspanning. Je kunt jezelf door je ademhaling tot rust brengen.

Ontspanningsoefening met buikademhaling

Door drukte of spanning kan je ademhaling hoog zitten. Dit geeft je een korte, oppervlakkige en onrustige ademhaling, vanuit je borstgebied. Door de ademhaling te verplaatsen van je borst naar je buik, krijg je een rustige, diepe buikademhaling. Hierdoor kun je naast je lichaam, ook je geest kalmeren. Dit kun je zittend, liggend of zelfs wandelend doen. Ideaal voor een kort moment tijdens je werk, of vlak voor die spannende presentatie.

  • Leg een hand op je buik en een hand op je borst.
  • Beweeg je lijf, benen, rug, schouders, nek zachtjes en merk op waar je wat spanning voelt.
  • Ontspan vervolgens bewust je lichaam, rug, schouders, nek en je gezicht.
  • Haal drie keer diep adem door je neus, en laat los…
  • Voel hoe je buik met elke inademing uitzet, omhoog komt, en met elke uitademing weer naar beneden gaat en ontspant.
  • Maak met de inademing bewust een bolle buik. Hierdoor geef je de longen meer ruimte.
  • Concentreer je op je buik en voel je buik met je hand omhoog komen.
  • Herhaal dit een aantal keer.

Deze oefening kun je kort doen (een paar minuten) om je rust en scherpte terug te krijgen. Je kunt de oefening ook langer doen, als meditatie oefening, om jezelf weer even helemaal bewust terug in je lichaam te krijgen. Door deze ademhalingsoefening dagelijks te doen, leer je ook de spanning en stress in je lijf en ademhaling eerder signaleren. Door deze oefening vaker in je leven toe te passen, help je je lichaam te ontspannen en je geest te kalmeren.

“Door deze oefening vaker in je leven toe te passen, help je je lichaam te ontspannen en je geest te kalmeren.”

Verbonden of doorgaande ademhaling

Ademhalen zonder pauzes tussen je in- en uitademing wordt ook wel een verbonden of doorgaande ademhaling genoemd. Het is een manier van ademhalen die baby’s van nature doen, maar wij als volwassenen onszelf hebben afgeleerd of zijn kwijtgeraakt. Verbonden ademen geeft leven, energie en kan je helpen om te voelen waar er in je lichaam of geest blokkades zijn. Verbonden ademhalen kan op verschillende manieren. Een simpele manier is als volgt:

  • Doe deze ademoefening liggend of zittend.
  • Adem bij voorkeur door je neus. Lukt dit niet, adem dan gedeeltelijk door je neus in en door je mond uit.
  • Leg je ene hand op je borst en de andere hand net onder je navel.
  • Adem diep in door naar je buik te ademen.
  • Adem vier tellen in en vervolgens vier tellen weer uit.
  • Vind je ritme en zet niet teveel druk achter je in- en uitademing.
  • Doe je deze techniek voor het eerst, adem dan 1 of 2 minuten, en laat dan de techniek weer los. Als je deze manier vaker doet kun je dit uitbreiden. 
  • Ontspan, laat gedachten los en wees aandachtig in je lichaam.
  • Zijn er plekken die je aandacht vragen? Adem daar naartoe met liefdevolle aandacht.

Mocht je meer ervaren zijn, dan kun je langer verbonden ademen. Als je duizelig wordt, kijk dan of je een tel langer in en uit kunt ademen. Het kan ook komen doordat je teveel of te weinig druk achter je ademhaling zet.

Slow breathing

Stress geeft een soort continue schrikreactie in je lijf. Hierdoor wordt je ademhaling vaak kort en oppervlakkig. Je ademt snel in en kort uit. Dat geeft energie en adrenaline. ‘Slow breathing’ is het tegenovergestelde. Bij deze manier is je uitademing langer dan je inademing. Het is een lichamelijke manier om tegen je geest te zeggen: ‘rustig maar, het is veilig’.

Stel je voor dat je door de jungle moet rennen voor je leven omdat je achterna werd gezeten door een grote leeuw. De snelle ademhaling gaf je energie en adrenaline om aan dit gevaar te ontkomen. In die situatie was dat goed en  functioneel. Maar nu ben je weer op een veilige plek. Je kunt je stressvolle staat van zijn loslaten en weer op adem komen. De spanning loslaten en ontspannen. Dat kan met slow breathing en doe je als volgt:

  • Adem twee tellen in, vier tellen uit en herhaal dit vier keer.
  • Adem vervolgens drie tellen in en zes tellen uit en herhaal dit zes keer
  • Adem vervolgens vier tellen in en acht tellen uit en herhaal dit acht keer.

Het is een lichamelijke manier om tegen je geest te zeggen: ‘rustig maar, het is veilig’.

De Buteyko Methode

Deze methode is ontwikkeld door Konstantin Buteyko. Hij heeft aangetoond dat, vreemd genoeg, je meer zuurstof in je lichaam krijgt, door minder te ademen. Deze methode helpt je een natuurlijke, rustige ademhaling te ontwikkelen. Na veel experimentele onderzoeken en apparaten, kwam hij steeds weer terug naar een aantal basis ademhalingsoefeningen. De techniek van Dr. Buteyko gaat als volgt:  

  • Ga op een stoel zitten met een rechte rug. 
  • Zit ontspannen en alert. 
  • Adem een keer diep in, en weer uit. 
  • Adem vervolgens opnieuw in, maar nu iets minder diep, en ontspan bewust weer al je spieren. 
  • Doe dit nog een aantal keer en adem steeds een beetje minder lucht in. 
  • Dit zorgt er op een natuurlijke manier voor dat je lichaam meer open gaat staan. 
  • Deze gecontroleerde ademhaling verwijdt o.a. haarvaten om meer zuurstof te krijgen. 
  • Doe deze methode zo’n twee tot drie minuten.

Deze techniek herstelt de balans tussen het zuurstof- en koolstofdioxidegehalte in je lichaam. Om de Buteyko methode goed en veilig onder controle te krijgen wordt begeleiding geadviseerd.

Kom Op Adem

Bij Op Adem Utrecht komen ontspanningsoefeningen, ademhalingstechnieken en meditatie samen. We kiezen ervoor om samen tot rust te komen, omdat ervaringen van anderen ook jou kunnen helpen. Door verhalen en ervaringen te delen ontdek je wat anderen heeft geholpen en wat bij jou past. In de community ontdekken we dat kwetsbaarheid en gemeenschappelijkheid ons ook een open spirituele houding geeft. Benieuwd wat dat voor jou kan betekenen? Boek een sessie en adem mee. Ik hoop je na de lockdown snel weer te ontmoeten.

Meer lezen?

4 stappen van innerlijke rust

Ik lig ’s avonds in bed en kan niet slapen. Ik voel aan de onrust in mijn lichaam dat ik een drukke dag heb gehad. Waarom lukt het me niet om mijn lichaam tot rust te brengen? 

Multitasken met je lichaam

Ondertussen weten we uit onderzoek dat multitasken niet een erg efficiënte manier van werken is. Veel en snel schakelen tussen taken is net als veel tabs en programma’s op je laptop open staan; je mist overzicht en je wordt er trager van, een cognitieve overload. Toch doen we dit wel vaak met ons lichaam.

Een vol hoofd, een knoop in je maag of spanning in je nek en schouders.

Heb je het nét even te druk gehad, een moeilijk gesprek met een mede student of je leidinggevende, dan kun je dit in je lichaam voelen. Er zit ergens spanning, onrust. Een vol hoofd, een knoop in je maag of spanning in je nek en schouders. Als je vervolgens snel doorgaat naar je volgende taak of afspraak, neem je die spanning en onrust mee. Stel je nu voor dat je de hele dag door allerlei mensen spreekt, en allerlei taken verricht. Op het moment dat je jezelf niet te tijd en rust gunt om naar je lichaam te luisteren, zul je aan het eind van de dag met een vol hoofd en een hoop spanning in je lijf thuiskomen. Vervolgens kun je ’s avonds niet tot rust komen, terwijl je wel moe bent en lukt het je niet de slaap te vatten. 

Je bestaat uit 4 delen

Men komt er steeds meer achter dat lichaam en geest één geheel zijn, de zogeheten holistische visie. Holisme (Gr.: holos, het geheel) is het idee dat de eigenschappen van een systeem (fysiek, biologisch, etc.) niet kunnen worden verklaard door de som van alleen zijn componenten te nemen. Door tegen jezelf te zeggen “je bent je brein” doe je jezelf dus tekort als mens.

Maar dit idee is natuurlijk niet nieuw. De Griekse kerkvaders hadden een visie op menszijn, met de mens als lichaam, ziel en geest. Zij zagen de mens als een fysiek lichaam met passies, een rationele ziel met rede, emotie en wil en een onsterfelijke geest. Vanuit een christelijk holistisch mensbeeld zijn er hierbij vier begrippen van fundamenteel belang: roeach (geest), nefesj (ziel), leb (hart) en basar (lichaam).

Spiritualiteit van ziel, geest, hart en lichaam

Als de levensadem in de mens wordt geblazen, komt de ziel tot leven. Zij heeft direct te maken met de meest vitale lichaamsfuncties en is een dynamisch fenomeen. De ziel is verlangen, gewaarworden, leven, persoon-zijn. 

De geest deelt veel met de ziel. Dezelfde levensadem zet de geest en ziel aan tot hechting in het binnenste. Waar de ziel zich naar binnen keert, is de geest het ‘naar buiten gekeerde ik’. Waarmee je jezelf in beweging zet, waarmee je communiceert en contact maakt met anderen. 

Het hart ligt diep verborgen in het lichaam. Het is de persoonskern, het centrum, waar zich de meest verborgen gedachten en beslissingen voltrekken. Het is de zetel van het verstand, vanwaar oordeelsvermogen en de wijsheid voortkomen. 

Het lichaam is een plaats waar de diepste emoties, alsook de (herinneringen aan) betekenisvolle relaties met anderen in geschreven staan. Het lichaam is als het ware de ziel in zijn uiterlijke gestalte. Het lichaam is niet een kleed dat de mens aan- of uittrekt, maar drukt wezenlijk uit wie de mens als persoon is. Als we nadenken hoe wij tot rust kunnen komen zijn al deze vier gebieden belangrijk en leidend.

4 stappen van innerlijke rust

Je kunt je dus richten op je geest, je ziel, je hart en je lichaam om tot rust komen. Na een dag hard werken of studeren kun je je dus lichamelijk moe voelen, of een ‘vol hoofd’ hebben. Om jezelf weer tot rust te brengen kun je je op je lichaam, of op je hoofd richten. Maar dit zijn onderdelen van het grotere geheel van het wonder dat je bent.

Je kunt dus ook je ziel en je hart tot rust brengen.

Door in vier stappen je geest, je ziel, je hart en je lichaam tot rust te brengen, kom je echt tot rust.

Kom Op Adem: In 4 stappen tot rust

Bij Op Adem besteden we aandacht aan de 4 gebieden, zodat jij, als geheel mens, stap voor stap tot rust komt. In een Op Adem avond sessie delen we een maaltijd met elkaar. We luisteren naar elkaars ervaringen en delen het leven met elkaar. Liefdevol, open en betrokken. Daarna is er een uur van rust, ontspannings- en ademhalingsoefeningen en (begeleide) meditatie. Om bewust bij de 4 gebieden stil te staan en de ruimte te geven om tot rust te komen. Kom naar Op Adem en doe een avond mee!

Op Adem

Op Adem is een beweging van jonge mensen die elkaar helpt tot rust te komen. Volg ons op Instagram voor het laatste nieuws. En beluister thuis de meditaties in een van de Podcast apps (klik hieronder).


Instagram


Spotify


Podcast


Chemo en de Happinez

Chemo en de Happinez

Ik zit in het ziekenhuis op de chemo afdeling. Mijn lief krijgt een dosis gif ingespoten, in de hoop haar leven een paar maanden te verlengen. Op de tafel in de wachtruimte ligt een Happinez. Ik sla het open en zie met mooi vormgegeven letters: ‘Het echte geluk is voor mensen die verdriet hebben, want God zal hen troosten.’

In deze blog een persoonlijk verhaal. Hoe ademhaling en meditatie in mijn leven een grote rol zijn gaan spelen.

Het was eind 2014. Ik was stuk, vastgelopen in het leven door de dagelijkse confrontatie met de kanker. Die zichtbaar verspreidde over het lichaam van mijn lief, en daarbij genadeloos alles kapotmaakte. De nachten van zieke wanhoop, telkens die spanning rond uitslagen en angst voor de naderende dood. We waren 2 jaar onderweg sinds de eerste diagnose en we hoopten nu nog op een paar maanden samen, zodat we nog konden trouwen. Ik wilde zo graag goed zorgen voor mijn lief. Een sterke man zijn. Ik deed het, ik was het, maar ik ging ook kapot.

Tussen de piepjes van chemo-pompjes las ik over innerlijke vrede.

Tussen de piepjes van chemo-pompjes las ik in de Happinez over innerlijke vrede. “Het echte geluk is voor mensen die verdriet hebben, want God zal hen troosten.” Ik vond het op dat moment erg mooi om te lezen. Deze eeuwenoude krachtige en spirituele woorden raakten iets in mij. Ik was verdrietig, maar ook verre van gelukkig.

In de donkere, ongelukkige jaren van rouw die volgden heb ik geleerd niet zozeer te streven naar geluk, als wel naar innerlijke vrede. Ik heb ervaren dat het gevoel van geluk komt en gaat, maar de diepe innerlijke vrede blijft. Ongeacht de situatie. Meditatie en ademhaling zijn voor mij een pad geworden naar deze innerlijke vrede. Het is een manier om ‘het Ware Levenspad’ op het spoor te komen. Een weg die vertrouwen, hoop en liefde geeft.

Door meditatie ervaarde ik ín het verdriet en tíjdens tegenslagen een innerlijke vrede. Dit gaf mij kracht, inzicht en de leiding over mijn leven terug. En dat is voor mij het verschil met geluk. Er is geen weg naar continu geluk, maar er is wel een weg om in vrede te leven. Ondanks pijn, verdriet en tegenslagen is het mogelijk om in vrede te leven met jezelf en met anderen.

Door meditatie te combineren met ademhalingstechnieken kon ik een diepe rust ervaren. Tijdens die diepe rust werd het makkelijker om mijzelf geestelijk en spiritueel open te stellen. Hierin ontdekte ik de goddelijke kracht die een proces van innerlijke genezing in gang zette. Zo werden de meditaties rituelen van geestelijke en spirituele reiniging. Een manier van heelheid en eenwording; om lichaam, geest, hart en ziel weer samen te brengen in een gezonde verbinding.

Terug naar de chemoafdeling, 2014. De situatie liet weinig ruimte voor liefdevolle acceptatie. Toch hebben we in het laatste jaar samen enorm mooie en waardevolle momenten van liefde en leven ervaren. Trouwen, spiritueel ontwaken, de doop ontvangen. Maar ook afscheid nemen, de liefde verliezen, begraven. En de eerste, kleine stapjes zetten richting volledige overgave, aanvaarding en het accepteren van gebrokenheid.

Dit gaf mij kracht, inzicht en de leiding over mijn leven terug. Er is geen weg naar continu geluk, maar er is wel een weg om in vrede te leven.

Het Ware Levenspad bewandelen is in onze tijd niet gemakkelijk. We leven in een wereld vol snelle mogelijkheden. De psychiater geeft je pillen voor geluk. De vitaminestore geeft je pillen voor gezondheid. In een wereld waarin alles snel kan, is natuurlijke groei een tergend langzaam proces. Innerlijke groei en genezing is ook zo’n natuurlijk proces. Er is geen quick fix of kortere route. Het gaat ook niet om zo snel mogelijk naar de bestemming te komen, maar om de reis zelf. Het is een cliché, maar waar. Je leven is een reis waarin je leert hoe je, met je gebrokenheid en tekortkomingen, in vrede onderweg bent. Deze uitdaging geldt voor elk individueel mens, maar je hoeft het niet alleen te doen. Op Adem Utrecht is een plek waar je mensen kunt ontmoeten die dezelfde weg willen gaan. Om even op adem te komen, in verbinding met jezelf en het Ware Levenspad.

Luister hier een korte versie van de begeleide beeldmeditatie ‘Het Levenspad’.

Meedoen met een Op Adem sessie? Ervaar innerlijke rust en ontspanning, klik hier.

Artikeltje uit de Happinez lees je hier

Foto: Unsplash